مرکز تخصصی مهدویت حوزه علمیه قم
انتظار موعود
2476-3942
18
61
2018
08
23
بررسی تطبیقی آیه 159 سوره نساء از دیدگاه مفسران فریقین
5
28
FA
فتح الله
نجار زادگان
najarzadegan@ut.ac.ir
مسلم
کامیاب
moslemkamyab61@gimail.com
مفسران فریقین درباره ایمان اهل کتاب به حضرت عیسی در آیه 159 سوره نساء اختلاف دیدگاه دارند. منشاء اختلاف آنان در این آیه درباره ارجاع ضمیر«ها» در قبل «موته» است.
دیدگاه مفسران را در این زمینه میتوان سه دسته دانست: برخی تنها به نقل اقوال پرداخته و دیدگاهی بر نگزیدهاند. گروهی دیگر با ارجاع ضمیر موته به اهل کتاب ایمان آنان را به حضرت عیسی در لحظات پایان عمر دیدهاند. گروه سوم که بیشتر در بین مفسران شیعه است، ایمان اهل کتاب را به دوره حضور عیسی و قبل از موت ایشان منحصر میداند.
نوشتار پیشرو که با روش توصیفی -تحلیلی سامان یافته است، به بررسی این موضوع میپردازد و در آن، با ارزیابی دیدگاههای فریقین، ضمن مناقشه در نظریه انحصار ایمان اهل کتاب به عیسی قبل از موت اهل کتاب، دیدگاه گروه سوم را قول مختار عنوان کرده است.
آیه 159 سوره نساء,فریقین,قبل موته,ایمان اهل کتاب,لیؤمنن به,حضرت عیسی
https://www.entizar.ir/article_86915.html
https://www.entizar.ir/article_86915_93e26fd29ce7024f91d9990790b060cb.pdf
مرکز تخصصی مهدویت حوزه علمیه قم
انتظار موعود
2476-3942
18
61
2018
08
23
بررسی و تحلیل روایات فریقین در تعیین مصداق «دابّة الارض» با تأکید بر تفسیرهای روایی
29
54
FA
عبدالله
میراحمدی
استادیار گروه علوم قرآن و حدیث دانشگاه خوارزمی
mirahmadi_a@khu.ac.ir
سیده اکرم
حسینی
دانش پژوه سطح چهار حوزه علمیه رفیعه المصطفی
hosseini.as93@gmail.com
«آیه 82 سوره نمل»، یکی از شاخصترین آیاتی است که به وقایع آخر الزمان و نشانههای پیش از وقوع قیامت اشاره میکند. این آیه، به جهت اجمال در زمینه مصداق «دابّۀ الارض»، زمان و مکان خروج او، همواره معرکه آرای مفسران بوده است. وجود ابهام یاد شده، بیشتر مفسران را بر آن داشته تا در تبیین آیه به روایات مراجعه کنند. با وجود برخی خصوصیات مشترک میان روایات فریقین، در تعیین مصداق دابۀ الارض اختلافاتی وجود دارد. بیشتر احادیث اهل سنت، بر ماهیت حیوانی این موجود با ویژگیهای خارقالعاده و غیر قابل باور اشاره دارند. در مقابل، پیشتر منابع روایی شیعه بر ماهیت انسانی دابۀ الارض تصریح دارند و بیشتر حضرت علی7 را از مصادیق آن ذکر کردهاند. حال آنکه با مراجعه به منابع رجالی فریقین، به ضعف سندی این روایات پی میبریم. از سوی دیگر، محتوای احادیث نیز با محکمات قرآن، سنت و عقل مخالف بوده و در مواردی، با سایر احادیث در تعارض هستند. با توجه به این اهمیت، پژوهه پیشرو، با روش تحلیل محتوا، مجموعه روایات فریقین را در مصداقشناسی دابۀ الارض بررسی سندی و تحلیل دلالی میکند تا از این طریق بتوان به دیدگاه صحیح دست یافت.
دابّة الارض,روایات فریقین,مصداقشناسی,بررسی سندی,تحلیل دلالی
https://www.entizar.ir/article_86916.html
https://www.entizar.ir/article_86916_bf84088a0cf46459de87be9a6114a1e2.pdf
مرکز تخصصی مهدویت حوزه علمیه قم
انتظار موعود
2476-3942
18
61
2018
08
23
سیر تحول آرای مستشرقان در مورد مهدویت (دوره اول؛ از 1828 - 1945 میلادی)
55
83
FA
محسن
الویری
دانشیار گروه تاریخ دانشگاه باقرالعلومAssociate Professor of History at Baqir Al-Ulum University.
alvirim@gmail.com
زهیر
دهقانی آرانی
دانش آموخته مرکز تخصصی مهدویت ؛ دانشجوی دکتری مبانی نظری اسلام
zdarani@yahoo.com
مستشرقان و پژوهشگران غربی، بیش از 150 سال است به موضوع مهدویت و جایگاه آن در عقاید اسلامی به طور خاص علاقهمند شده و در این زمینه به فعالیت گستردهای پرداختهاند. نگاهی به کتابها و نوشتههای این خاورشناسان، نشاندهنده نوعی تغییر و تحول در گزارشها و آرای ایشان در گذر زمان است. با توجه به برخی شاخصها، دیدگاههای محققان و نویسندگان غربی را در مورد مهدویت میتوان به 4 دوره زمانی تقسیمبندی کرد که بررسی سیر تحول آرای ایشان در دوره آغازین (از سال 1828 تا 1945م)، موضوع کار تحقیقاتی پیش روست. در این زمینه سعی گردیده همه اندیشههای شاخص مستشرقان این دوره در موضوع مهدویت و موضوعات متبوع به روش کتابخانهای و مراجعه مستقیم به نوشتههای ایشان احصا شده و این اندیشهها دستهبندی و موارد مهم گزارشدهی شود. بررسی و تحلیل آماری موضوعات موردتوجه و منابع مورد رجوع مستشرقان در این بازه زمانی، همراه اطلاعات مفید دیگر، همچون ملیت، شغل و حضور ایشان در کشورهای اسلامی از دیگر موارد ارائه شده در مقاله کنونی است.
مهدویت,مستشرقان,سیر تحول آرا,منجیگرایی اسلامی
https://www.entizar.ir/article_86917.html
https://www.entizar.ir/article_86917_a21b3eb6dc04c5e534af777a25ad4a0a.pdf
مرکز تخصصی مهدویت حوزه علمیه قم
انتظار موعود
2476-3942
18
61
2018
08
23
نقد دیدگاه رشید رضا در تعارض روایات مهدویت
85
103
FA
رحیم
کارگر
استادیار پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی
r.karegar@isca.al.ir
محمد
براری
پژوهشگر پژوهشکده مهدویّت و موعودگرایی
mohbar14@chmail.ir
«مهدویت» در طول تاریخ اسلام، در بین عامه و خاصه مسلمین، از جایگاه ویژهای برخوردار بوده است و از آموزههای مشهور اسلامی به حساب میآید. اما کسانی بودهاند که بر اساس مبانی خاص خود یا دلایل دیگر، این ایده را به چالش کشیده، به انکار آن پرداختهاند. هرچند تعداد این افراد، نسبت به عموم مسلمانان قائل به مهدویت، زیاد نیست؛ در زمان خود یا بعد آن توانستند اثر گذار شوند. از جمله این افراد، «سید محمد رشید رضا»، صاحب «تفسیر المنار» است. وی، به ویژه در تفسیر المنار، تلاش کرده است با ادله گوناگون، مهدویت را زیر سوال ببرد، پایههای آن را سست و آن را انکار کند. یکی از ادله وی «تعارض» روایات مهدوی است. نگاشته حاضر با روش توصیفی – تحلیلی به این دلیل پرداخته و حتی بر مبنای اهل سنت، علاوه بر اشکالات مهمی که بر ایشان میشود (از قبیل نقد غیر عالمانه، عدم تلازم بین تعارض و جعل، سردرگمی در منشا یابی برای روایات مهدویت) اثبات میکند بین روایات مهدوی تعارضی وجود ندارد.
رشید رضا,تعارض روایات مهدوی,تعارض روایات,انکار مهدویت,ادله رشید رضا بر انکار مهدویت,نقد دیدگاه رشید رضا
https://www.entizar.ir/article_86918.html
https://www.entizar.ir/article_86918_fa7aabc3290bd38742514f7246be70bd.pdf
مرکز تخصصی مهدویت حوزه علمیه قم
انتظار موعود
2476-3942
18
61
2018
08
23
بررسی عوامل تقویت و تضعیف امتداد تاریخی مدعیان مهدویت
105
127
FA
عزالدین
رضانژاد
دانشیار جامعة المصطفی العالمیه
rezanejad39@yahoo.com
محسن
رحیمی جعفری
دانش پژوه سطح 4 مرکز تخصصی مهدویت
rahimi.mohsen0@gmail.com
با توجه به پیدایی مدعیان مهدویت در طول تاریخ، نحوه پیدایش فرقهها و جریانها در دوران مختلف، یکی از پرسشهای اساسی است و در کنار آن، بررسی زمینهها و علتهای امتداد و عدم آن از اهمیت خاصی برخوردار است. درپی همین اهمیت و دغدغه مستمر دلسوزان و حافظان اسلام ناب و فعالیتهای فراوان برای حفظ شیعیان و به طور خاص برای جوانان؛ این نوشتار در صدد پاسخگویی به چگونگی پایدار ماندن، عوامل تقویت وتضعیف امتداد تاریخی مدعیان مهدویت است. در این پژوهه دادههای منابع فرق و جریانهای انحرافی از طریق مطالعات کتابخانهای به دست آمد و با روش توصیفی –تحلیلی به سامان رسید. نتایج نشان میدهد برخورداری از حمایتهای حکومت مقتدرسیاسی-استعماری، پشتوانه فرهنگی رسانهای، فرصتسازی از وضع سیاسی و جغرافیایی و حرکت در جهت باورها و اعتقادات جامعه، از مهمترین عوامل امتداد جریان ادعای مهدویت به شمار میرود و عواملی همانند وجود عالمان شیعه به عنوان مرزبانان دین اسلام در مقابل انحرافات، اتهامزنی مخالفان، نسبت دروغین، غیر قابل دفاع بودن ادعا، جعلی بودن اصل فرقه و ناپختگی و قیام مسلحانه، موجب عدم امتداد تاریخی مدعیان مهدویت شده است.
چرایی امتدادتاریخی,مدعیان,عوامل تقویت,عوامل تضعیف,فرقههای انحرافی,مدعیان مهدویت
https://www.entizar.ir/article_86919.html
https://www.entizar.ir/article_86919_5cebd4669eddf5498a5fa6d3d0f9a21d.pdf
مرکز تخصصی مهدویت حوزه علمیه قم
انتظار موعود
2476-3942
18
61
2018
08
23
جایگاه و کارکرد منجی موعود هندو در متون پورانه
129
151
FA
سید محمد
روحانی
عضو هیأت علمی پژوهشکده دانشگاه ادیان و مذاهب
mohammadrohani59@gmail.com
«متون پورانه» به عنوان مهمترین منابع دینی که دیدگاه درون دینی آیین هندو در مورد منجی را در بر دارند؛ او را تنزل جسمانی وجه ربوبیت الاهی (ویشنو) و فردی خاص به نام «کَلْکی» و دارای ویژگیهای منحصر به فرد معرفی میکنند. البته در پورانهها، کَلْکی با ظاهری انسانی و دارای صفات برجستة جسمانی و معنوی توصیف میشود؛ ولی در برخی دیگر از متون هندو، کَلْکی چهرهای اسطورهای، بهصورت موجودی نیمه انسان و نیمه اسب دارد. مطابق آموزههای پورانهها، منجی برای احیای کمالات اخلاقی و سنتهای الاهی که بهتدریج در دورههای چهارگانة هستی به فراموشی سپرده شده، ظهور خواهد کرد و در این راه، از جنگ و نبرد با اهریمنان، ظالمان و سرکشان نیز ابایی ندارد. هر چند اعتقاد به ظهور کَلْکی در آیین هندو چندان محوری تلقی نمیشود؛ به هرحال بر فرقههای مختلف این آیین و همچنین جنبشهای نوپدید دینی شبه قاره دارای تاثیرات فراوانی بوده است.
پورانه,ویشنو,اَوَتاره,کَلْکی,کَلْپه,کلی یوگه,سَتْیه یوگه
https://www.entizar.ir/article_86920.html
https://www.entizar.ir/article_86920_5c7cc43d6110a9a5d6975f2add71f6c8.pdf