مرکز تخصصی مهدویت حوزه علمیه قم
انتظار موعود
2476-3942
18
63
2019
01
21
تحلیل تفسیری جایگاه و نقش «مصابره» و «مرابطه» در پیوند با امام عصر با محوریت آیه 200 سوره آلعمران
5
26
FA
محمد جواد
فلاح
گروه اخلاق اسلامی دانشگاه معارف اسلامی
mjfallah.ac@gmail.com
یکی از دستورهای قرآن به مومنان در آیه 200 سوره آلعمران امر به «صبر» و «پایداری» و در کنار آن «مصابره» و «مرابطه» است. بر اساس دیدگاه صاحبنظران، بهویژه مفسران و آنچه از روایات معصومان: به دست میآید، بین صبر و مصابره تفاوتهایی است، ضمن اینکه مصابره با معنای گفته شده، با مرابطه ارتباط معنایی دارد. یکی از تحلیلها و معانییی که در مورد مرابطه آمده، پیوند با امام است که روایات شیعی آن را تایید میکند وآن را به «الزام مومنان برای ارتباط و پیوند با امام معصوم7» تفسیر کردهاند.
این مقاله با تمرکز بر آیه مذکور و به روش توصیفی ـ تحلیلی ضمن تحلیل معانی گفته شده و تبیین رابطه معنایی مصابره و مرابطه، از رابطه تعاملی این دو مفهوم در پیوند با امام عصر4 سخن خواهد گفت. «مصابره» به معنای همراهی، کمک کردن و معاضدت مومنان به یکدیگر در «صبر» است و «مرابطه» هم افزایی و معاونت یکدیگر در آمادگی و حراست از مرزهای اسلامی و پیوند و ارتباط با امام است که بهویژه با مسئله انتظار که بر صبر و آمادگی متکی است؛ پیوند معنایی دارد. این ایده متخذ از آیات قرآن، نافی دیدگاه کسانی است که باور به مهدویت را امری شخصی و یا حضور امام7 را انکار میکنند.
مصابره,مرابطه,اخلاق انتظار,امام منتظر,آیه 200 سوره آلعمران
https://www.entizar.ir/article_102238.html
https://www.entizar.ir/article_102238_1bd1d6679a5adf56d97a109b8430c74c.pdf
مرکز تخصصی مهدویت حوزه علمیه قم
انتظار موعود
2476-3942
18
63
2019
01
21
سیر تحول آرای مستشرقان در مورد مهدویت (از 1979 تا 2000 میلادی)
27
57
FA
روح الله
شاکری زواردهی
دانشیار گروه شیعه شناسی دانشگاه تهران (فارابی)
shaker.ir@ut.ac.ir
زهیر
دهقانی آرانی
دکترای گرایش مبانی نظری اسلام، دانشگاه تهران (فارابی)
zdarani@yahoo.com
مستشرقان و پژوهشگران غربی بیش از 150 سال است به موضوع مهدویت و جایگاه آن در عقاید اسلامی به طور خاص علاقهمند شده و در این زمینه به فعالیت گستردهای پرداختهاند. نگاهی به آثار این خاورشناسان، نشاندهنده نوعی تغییر و تحول در گزارشها و آرای ایشان در گذر زمان است. با توجه به برخی شاخصها، دیدگاههای محققان و نویسندگان غربی را در مورد مهدویت میتوان به چهار دوره زمانی تقسیمبندی کرد که بررسی سیر تحول آرای ایشان در دوره سوم (از 1979 تا 2000 میلادی) موضوع تحقیق پیش روست. نوشتار جاری از نوع اکتشافی و با روش توصیفی-تحلیلی تهیه شده است و پس از دستهبندی و ذکر مهمترین دیدگاههای مستشرقان در زمینه مهدویت در این بازه زمانی، تحلیلها و آمارهای مختلفی در زمینه نوع و حجم موضوعات مورد توجه، منابع به کار رفته و برخی آمارهای دیگر، از جمله ملیت مستشرقان در این دوره ارائه کرده است.
مهدویت,مستشرقان,سیر تحول آرا,منجیگرایی اسلامی
https://www.entizar.ir/article_102239.html
https://www.entizar.ir/article_102239_1e2aa1352adb76f4f6b0734bf324d75d.pdf
مرکز تخصصی مهدویت حوزه علمیه قم
انتظار موعود
2476-3942
18
63
2019
01
21
فرهنگ دفاعی مهدوی و کارکرد آن در گفتمان سازی جدید اسلامی
59
84
FA
اله بخش
روشن روان
دانشگاه عقیدتی- سیاسی شهید محلاتی
roshanravan.135910@gmail.com
سینا
ترکاشوند
دکترای فلسفه تعلیم و تربیت، دانشگاه خوارزمی
sina.torkashvand663@gmail.com
مبنای پژوهش حاضر، واکاوی «فرهنگ دفاعی مهدوی4 و کارکرد آن در گفتمان سازی جدید اسلامی»است. روش پژوهش توصیفی- تحلیلی و یافتههای پژوهش گویای آن است که آموزههای مهدویت دارای ظرفیت بالایی برای گفتمانسازی در سطح جهانی است. کارکرد فرهنگی- دفاعی مهدویت4 در سطوح گوناگون «بینش»ها، «ارزش»ها و «نماد»ها توانایی معرفی مهدویت4 را به عنوان گفتمان غالب در دوران معاصر ایجاب میکند. از جمله کارکردهای بینشی مهدویت4 در بعد فرهنگی – دفاعی عبارتند از: استحکام بخشی و تقویت ایمان و باورهای دینی، به ویژه در مقوله امامت؛ التزام بینشی نسبت به امام زمان4 موثر بر فرهنگ و تقویت روحیه دفاع و پاسخگویی به شبههها و صیانت جامعه از انحراف. کارکردهای ارزشی مهدویت4 نیز عبارتند از: ارزشهای اخلاقی و تربیتی موثر بر خودسازی فردی و اجتماعی؛ ارزشهای اقتصادی مبنی بر عدالت؛ کاهش نابرابری اقتصادی و برقراری نظام اقتصادی ارزشمدار؛ ارزشهای سیاسی و اجتماعی موثر بر ایجاد و تقویت همبستگی اجتماعی و تقویت امید به آینده. از جمله کارکردهای نمادی می<em></em>توان به نمادهای دیداری، شنیداری و تصویری اشاره کرد که بر گفتمانسازی جدید اسلامی و نهادینه کردن فرهنگ جهانی مهدویت موثرند.
گفتمانسازی جدید اسلامی,مهدویت,فرهنگ,دفاع
https://www.entizar.ir/article_102240.html
https://www.entizar.ir/article_102240_75be232b934b81d2dbcf942cbb6119ee.pdf
مرکز تخصصی مهدویت حوزه علمیه قم
انتظار موعود
2476-3942
18
63
2019
01
21
واکاوی برجستهترین جلوههای تشابه محتوایی و لفظی آیات قرآن و دعای ندبه
85
106
FA
مهیار
خانی مقدم
استادیار گروه علوم قرآن و حدیث دانشگاه گیلان
m.khani@guilan.ac.ir
از جمله مطالعات معتنابه در فهم عمیقتر از تأثیر و تأثّرهای متون بر یکدیگر؛ «تحلیل ارتباطهای پیدا و پنهان» آنهاست. این امر در زمینة مطالعات دینی، زمینهساز افزایش افق اندیشهای مخاطب در غنابخشی به نگرش او در مورد خاستگاه الاهی آن متون و آموزهها است. پژوهش حاضر با روش توصیفی- تحلیلی به واکاوی ارتباطهای پیدا و پنهان میان «قرآن» و «دعای ندبه»، در جهت تبیین برجستهترین جلوههای تشابه محتوایی و لفظی آن دو پرداخته است. فرایند اجرایی پژوهش بر خوانش و استخراج ساختارمند مؤلّفههای «متن حاضر» (دعای ندبه) و «متن پنهان» (قرآن) بر مبنای معیارها و الگوهای مطالعات بینامتنی (از رویکردهای مهم در علم نشانهشناسی) استوار است و بر آن اساس، انواع روابط بینامتنی میان دعای ندبه و قرآن کریم، مانند بینامتنی ترکیبی، واژگانی، مضمونی و شخصیتهای قرآنی، با ذکرسه نمونه برای هر یک بررسی شده است. نتایج پژوهش گویای آن است که اهل بیت:، همواره بر آموزههای قرآنی (لفظ و محتوا) عنایت داشته و در دعای ندبه نیز امام معصوم علاوه بر الفاظ قرآن کریم، از محتوای آیات بهرههای فراوان بردهاند.
قرآن,دعای ندبه,بینامتنی ترکیبی,بینامتنی واژگانی,بینامتنی مضمونی,بینامتنی شخصیتهای قرآنی
https://www.entizar.ir/article_102241.html
https://www.entizar.ir/article_102241_54799617a2ac169212a25f16dc2b9ad0.pdf
مرکز تخصصی مهدویت حوزه علمیه قم
انتظار موعود
2476-3942
18
63
2019
01
21
تبیین و نقد ترفندهای عوام فریبی جریانهای انحرافی مهدوی در تاریخ معاصر
107
131
FA
عزالدین
رضانژاد
rezanejad39@yahoo.com
مسلم
کامیاب
دانشپژوه سطح چهار مرکز تخصصی مهدویّت
moslemkamyab61@gmail.com
«جریانهای انحرافی مهدویت» از جمله پرسمانهای فربه و اندیشه خیز در عرصه مطالعاتی مهدویت است. با وجود رویکرد فراگیر به مقوله انحرافات مهدویت، کاوشها در زمینه ترفند عوام فریبی این جریانها اندک است. شناخت این جریانها و نحوه رویارویی با آنها و نهادینه سازی رویکرد پیشگیرانه و مصونیت زایی، از جمله ضرورتهای پرداختن به این مقوله است. علاوه بر آن، میتوان از پیامدهای منفی اعتقادی مانند فرقهگرایی، هدردادن ظرفیتهای جامعه شیعی و تخریب اندیشه نجاتگرایانه مهدویت، جلوگیری کرد.
تحلیل ترفندهای مدعیان با رویکرد عوام فریبی در میان جریانهای انحرافی مهدویت در جذب مخاطب؛ مسئله اصلی این نوشتار است که با روش توصیفی – تحلیلی در محدوده تاریخ معاصر (حدود 1789م به بعد) به فرجام رسیده است. بر اساس مستندات موجود، این ترفند در قالب سوء استفاده از مقدسات دینی، مانند دعا نویسی، عریضه، استخاره و استناد به امور غیر قابل اثبات مانند معجزه و خواب و همچنین نسب سازی، لقب سازی و ترویج عالم گریزی صورت پذیرفته است.
مهدویت,عوام فریبی,جریانهای انحرافی,ایران معاصر,عریضه,استخاره,معجره,رویا
https://www.entizar.ir/article_102242.html
https://www.entizar.ir/article_102242_edc8f0b8c80e83f1af0248632fd7568d.pdf
مرکز تخصصی مهدویت حوزه علمیه قم
انتظار موعود
2476-3942
18
63
2019
01
21
بررسی و نقدترفندهای عثمان بن محمد الخمیس در القای شبههها، در زمینه مهدویت
133
156
FA
نجم الدین
طبسی
استاد حوزه سطوح عالی علمیه قم
n.tabasi@hotmail.com
سعید
امیدیان
عضو هیات علمی گروه معارف اسلامی دانشگاه صنعتی قم
somidiyan@gmail.com
بررسی ترفندهای «عثمان بن محمد الخمیس» در آثار مکتوبش در القای شبههها در زمینه مهدویت؛ سند این نوشتار است. این مسئله با روش تحلیلی، مبتنی بر مطالعات کتابخانهای و بر مبنای آثار منتشرشده عثمان الخمیس، به عنوان یکی از نظریهپردازان وهابی، سامان یافته و تلاش شده است با شناخت ترفندهای وی در زمینه القای شبهه در حوزه مهدویت؛ زمینه مناسب برای پاسخگویی به شبهههای وی ایجاد گردد. نتیجه این تحقیق، گویای آن است که او موارد ذیل را به عنوان ترفندهایی در القای شبههها به کار برده است: استفاده گزینشی از آرای مردود نزد شیعه اثنا عشری، عوام فریبی، سوء استفاده از اختلاف در دیدگاه و عدم انسجام آنها، تدلیس در عبارات و جملهها، تقطیع احادیث مجعول و ضعیف و استفاده از این احادیث.
عثمان الخمیس,ترفندها,شبههها,مهدویت,القای شبهه
https://www.entizar.ir/article_102244.html
https://www.entizar.ir/article_102244_277b3a37b2bd3209d0178eaf4440a869.pdf