مرکز تخصصی مهدویت حوزه علمیه قمانتظار موعود2476-3942165420161022تحلیل کار آمدی انتظار در حیات طیبهتحلیل کار آمدی انتظار در حیات طیبه52675391FAمحمد مهدی گرجیاندانشیار فلسفه و کلام دانشگاه باقرالعلوم عزینب کبیریدانشجوی دکتری مدرسی معارف اسلامی (گرایش اخلاق اسلامی) دانشگاه باقرالعلوم عJournal Article20181025 «حیات طیبه» حیاتى مخصوص مومنان است که مرتبهاى والاتر از حیات عمومى انسانها بوده و به درجات خاصی از ویژگیهای علم، قدرت و اراده آگاهانه مزیّن شده است؛ حیاتی که به وسیله روح ایمان ، قوه میل به اطاعت الاهی و انجام دادن عمل صالح پدید میآید. مهمترین شاخصه بهره مندی از حیات طیبه، داشتن امید به آینده، پایمردی در راه اهداف عالی الاهی و جهاد با نفس است. عصر انتظار، دوره غیبت امام مهدی عج است که شیعیان به حکومت عدل مهدوی امیدواراند تلاش میکنند تا شرایط ایجاد حیات طیبه و مدینه فاضله مهدوی را فراهم کنند. ویژگی مهم این دوران، امتحان مردم در دینشان است که با فرافکنی و ایجاد شبهه، ایجاد شک و نا امیدی به فرج و گشایش الاهی، ابتلا به انواع سختیها و بلاها متبلور میشود. این مقاله میکوشد با روش توصیفی ـ تحلیلی تبیین کند که فرهنگ انتظار با ترغیب و امیدبخشی به مومنان، ایجاد روحیه اطاعت و فرمانبرداری از اوامر الاهی، ایجاد روحیه استقامت و صبوری و دعوت به جهاد با نفس و رسیدن به ارزشهای اخلاقی میتواند در تحقق حیات طیبه نقش آفرینی کند.مرکز تخصصی مهدویت حوزه علمیه قمانتظار موعود2476-3942165420161022بررسی سندی و تحلیل دلالی روایات پیشگوییهای عصر ظهور با موضوع شاخصها و کارکردهای یاران مهدی موعودبررسی سندی و تحلیل دلالی روایات پیشگوییهای عصر ظهور با موضوع شاخصها و کارکردهای یاران مهدی موعود عج274875392FAمجید حیدری فراستادیار دانشگاه معارف اسلامی قمروح الله مقدّسیدانشجوی کارشناسی ارشد دانشگاه معارف اسلامی قمJournal Article20181025حضرت مهدی4 را درتحقق دولت کریمه، یارانی همراهی میکنند که از صفات و ویژگیهای گوناگون جسمی و روحی و اخلاقی و رفتاری برخوردارند؛ مانند ایمان عمیق، روشندلی، بصیرت، استوارگامی، نترسیدن از سرزنشکنندگان و مطیع محض امام خود بودن. جهاد در راه خدا برنامه همیشگی آنان است و روحیه سلحشوری و شهادت طلبی دارند. از این رو، خدا آنان را دوست دارد، آنان خدا را دوست دارند.
آنان رویکردها و کارکردهای گوناگونی در رکاب امام زمانشان دارند؛ مانند نبرد با ستمگران و همکاری با امام7 در مبارزه بـا انـحـرافـات و بـرداشتهای نادرست از دین و تبیین درست معارف دینی و برپاسازی عدالت.
بیتردید بررسی سندی و تحلیل دلالی روایات پیشگوییهای حجّتهای الاهی درباره شاخصهای یاران امام مهدی4؛ افزون بر روشنگری افکار دلدادگان مهدویت، به پاسخ شبهات حق ستیزان کمک میکند. همچنین میتواند تلاشآفرین باشد و راه را برای آمادگی بیشتر و بهترِ جوانان و زمینهسازی آنان برای ظهور موعود ادیان هموار گرداند.مرکز تخصصی مهدویت حوزه علمیه قمانتظار موعود2476-3942165420161022اثربخشی کارکردگرایانه آموزه مهدویت در نظام اخلاقی تمدن اسلامیاثربخشی کارکردگرایانه آموزه مهدویت در نظام اخلاقی تمدن اسلامی497475393FAامیرمحسن عرفانJournal Article20181025جستاری که در پی میآید، تلاشی است در بازنمود نقش کارکردگرایانه باورداشت آموزه مهدویت در نظام اخلاقی تمدن. این مقاله با روش توصیفی – تحلیلی سامان یافته و بر حسب دستاورد یا نتیجه تحقیق، از نوع توسعهای ـ کاربردی و از لحاظ هدف تحقیق، از نوع اکتشافی و به لحاظ نوع دادههای مورد استفاده، تحقیقی کیفی است.
در این جستار، ضرورتشناسی کاوش در این موضوع که در حقیقت مشخصکنندة نقطه و یا جهتی است که این گفتمان باید متوجه آن باشد، یا در مسیر آن حرکت کند نیز مورد اهتمام قرار گرفته است.
نتایج تحلیل و ترکیب دادههای جمعآوری شده نشان میدهد که «انگیزشدهی متعالی به رفتارها و ارتقای سطح نیازها و انگیزهها»، «فائق آمدن بر بحران معناداری زندگی»، «ایجاد مکانیسم کنترل اجتماعی؛ پیشگیری خودآگاهانه از ناراستیها»، «سامانیابی رویکردها و سازوکارهای اخلاقی» و «مسئلهآفرینی در نظام اخلاقی تمدن»؛ از جمله موارد مهم در کارکردهای اخلاقی باورداشت آموزه مهدویت در تمدن اسلامی است. افزودنی است در این پژوهه به بیش از پنجاه مسئله قابل تأمل در پیوند آموزه مهدویت و نظام اخلاقی در تمدن اسلامی اشاره شده است.مرکز تخصصی مهدویت حوزه علمیه قمانتظار موعود2476-3942165420161022عصر ظهور و نقش آن در تحولات بنیادین خانوادهعصر ظهور و نقش آن در تحولات بنیادین خانواده759875394FAرحیم کارگرمحمدعلی اخویاندانشیار گروه معارف دانشگاه قمJournal Article20181025«خانواده»، کانون تغییرات و تحولات گسترده است و این مسئله مورد توجه پژوهشگران، جامعه شناسان و کارشناسان دینی میباشد. تغییرات خانواده، هم تزلزل و فروپاشی را شامل میشود و هم ابعاد و عناصر مختلف آن را (ارزشها، ساختار، کارکردها و ارتباطات). این تحولات، در روایات اسلامی نیز مورد اشاره و هشدار قرار گرفته و در دو بخش مسائل آخرالزمانی و مسائل عصر ظهور مطرح شده است. تغییرات خانواده در آخرالزمان، بیشتر فروپاشی خانوادهها، ارزش زدایی، تضعیف کارکردهای مثبت، قطع ارتباطات سالم و افزایش روابط نامشروع و جابهجایی نقشهای خانوادگی را شامل میشود. روایات مربوط به عصر ظهور نیز به این نکته ناظر است که ظهور امام زمان عج در این برهه حساس روی میدهد و حضرت مهدی عج، خانواده و اجتماع را در مسیر درست خود قرار میدهد. در واقع عصر ظهور، به تحولات اساسی در وضعیت خانواده منجر شده و تغییرات منفی و نامطلوب را دگرگون میکند. این امر به ترسیم وضعیت آرمانی خانواده در پرتو تحولات عصر ظهور کمک میکند. روش تحقیق در این مقاله اسنادی و کتابخانهای است بر اساس منابع مختلف روایی و تحلیلهای جامعه شناختی انجام گرفته است.مرکز تخصصی مهدویت حوزه علمیه قمانتظار موعود2476-3942165420161022مقارنت «رجعت» و عصر ظهور، با تأکید بر تبیین علامه طباطباییمقارنت «رجعت» و عصر ظهور، با تأکید بر تبیین علامه طباطبایی ره9911875395FAحسن پناهی آزاداستاد یار مبانی نظری اسلام، دانشگاه معارف اسلامی قمJournal Article20181025مقارنت رجعت با ظهور حضرت مهدی4در تفکر شیعه، پیرو اراده الاهی و همسوی فلسفه بعثت نبی مکرم اسلام ص است؛ زیرا در رجعت از منظر شیعه، مرادحقتعالی از ارسال رسل و بعثت انبیا، به ویژه بعثت و ارسال نبی مکرم اسلام6 تحقق خواهد یافت. این هدف، همان اظهار و اعلای کلمه حق و ابطال و محو باطل است. رجعت علاوه بر دلایل نقلی، دارای دلایل عقلی است که امام خمینی; با صراحت آن را بیان کرده است؛ علاوه بر این که رجعت در تحلیل علامه طباطبایی; با ظهور و قیامت همسو بوده و ایشان این سه رخداد را مصادیق «ایام ثلاثه ظهور حق» میداند.مرکز تخصصی مهدویت حوزه علمیه قمانتظار موعود2476-3942165420161022بررسی تطبیقی بازتاب آموزه رجعت درنظام حکمت متعالیه با تاکید بر آرای ملاصدرا و علامه طباطباییبررسی تطبیقی بازتاب آموزه رجعت درنظام حکمت متعالیه با تاکید بر آرای ملاصدرا و علامه طباطبایی11913575396FAمرتضی بیاتاستادیار گروه معارف اسلامی دانشگاه اراکمحمود صیدیاستادیار گروه فلسفه دانشگاه شاهد تهراناحسان منصوریدانشجوی دکتری فلسفه و کلام اسلامی دانشگاه قمJournal Article20181025دو اصل فلسفی «امتناع اعاده معدوم بعینه» و «امتناع بازگشت موجود بالفعل به حالت بالقوه» در حکمت متعالیه، واکنشهای فلسفی حکیمان بعد از ملاصدرا را جهت اثبات آموزه رجعت در شیعه بر انگیخت و موجد سه نظریه در این زمینه گردید:
1. از دیدگاه مدرس زنوزی، بدن، به سوی نفس بازگشت میکند که این نظریه با قاعده امتناع اعاده معدوم سازگار نیست؛
2. از دیدگاه علامه طباطبائی نفوس انسانهای فوت شده دارای برخی جهات قوه و استعداد هستند؛ لذا بازگشت آنها در زمان رجعت ممتنع نیست. مخدوش بودن این نظریه در آن است که نفوسی که از بدن قطع تعلق می کنند، استعداد یا مادهای ندارند و بدین جهت بازگشت آنها به عالم ماده ممتنع است؛
3. در ادامه، آرای علامه رفیعی قزوینی و آیت الله شاه آبادی نیز مورد بررسی قرار میگیرد. طبق «نظریه تمثل»، نفوس انسانهای کامل دوباره در عالم ماده ظهور و تجلی میکنند. نقصان این نظریه در عدم شمول آن نسبت به همه رجعت کنندگان مانند کافران است.