تحلیل کیفی نظریه فردگرایی وجامعه‌گرایی در فرایند تحقق بلوغ اجتماعی در عصر ظهور

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشیار گروه معارف اسلامی دانشگاه علامه طباطبایی

2 دکترای مدرسی گرایش مبانی نظری اسلام دانشگاه معارف اسلامی

چکیده

در برخی روایات اسلامی، سخن از «بلوغ جامعه بشری در عصر ظهور» است. تحلیل نظریه‌های چگونگی تحقق بلوغ، به ‌روش توصیفی-تحلیلی، هدف اصلی نوشتار است که تحلیل کیفی وجمع‌بندی یافته‌ها به دو روش «عقلی-منطقی» و «نقلی-وحیانی» انجام می‌شود و در صدد اثبات فرضیه جمعی‌بودن بلوغ در عصر ظهور است. دو دیدگاه «فردگرایی» و «جامعه‌گرایی» درباره کیفیت تحقق بلوغ اجتماعی مطرح می‌شود. فردگرایی، تکامل عقول بشری را امری فردی و دستاورد تعلیم غیر بشری می‌داند. جامعه‌گرایی، تکامل را محصول تعلیم و تربیت بشری و حسی معرفی می‌کند. فردگرایی با چالش عدم تبیین تحولات اجتماعی، پذیرش اعجازگونگی تکامل، و شبهه تأخیر در ظهور مواجه است. از این­رو، پیامدهای الگوپذیری، زمینه‌سازی، تشکیل حکومت دینی، ایجاد تمدن اسلامی، پویایی وتحرک‌بخشی، امیدبخشی و انتظار سازنده، بر نظریه جامعه‌گرایی مترتب می‌شود که هیچ‌یک در فردگرایی حاصل نمی‌شود.

کلیدواژه‌ها