1
استادیار ادیان و عرفان، گروه معارف اسلامی، دانشگاه اصفهان
2
دانشجوی ارشد شیعه شناسی، گروه معارف اسلامی، دانشگاه اصفهان
چکیده
در بین موضوعات مربوط به مهدویت، خروج فردی شرور در آخرالزمان با عنوان «دجّال»، از جمله موضوعاتی است که مورد توجه محققان مسلمان و همچنین اسلامپژوهان غربی بوده است. دایرةالمعارف ایرانیکا یکی از دایرةالمعارفهای انگلیسی زبان است که در مقالهای به معرفی دجال پرداخته است. هدف مقاله پیشرو بررسی و نقد تصویر دجال در این دایرةالمعارف است. این پژوهش به روش اسنادی و توصیفی- تحلیلی انجام شده است. رویکرد «حامد الگار» در مقالهای که عنوان شد، «پدیدار شناختی» است. این مقاله دربردارنده نکات مثبتی است، همچون استفاده از منابع سنی و شیعی، بیان و شرح دیدگاههای گوناگون، همچون دیدگاه عرفا و اندیشمندان متأخر درباره دجال. اما نویسنده در موضوعاتی مثل واژهشناسی دجال، همه احتمالات را بررسی نکرده و استدلالهای او درباره پذیرش یا رد یک احتمال قابل نقد و مناقشه است. استفاده صرف از منابع اهل سنت، عدم توجه به برخی از موضوعات مطرح شده در احادیث، عدم بررسی اسناد احادیث، تصور بی توجهی محققان اسلامی به حل تناقضهای موجود در موضوع دجال؛ از موضوعات قابل نقد در این مقاله است.