1
استادیار گروه ادیان ابراهیمی دانشگاه ادیان و مذاهب قم
2
دانش آموخته مرکز تخصصی مهدویت و دانشجوی دکترای مدرسی معارف
چکیده
«هزارهگرایی» (Millenarian) به معنی اعتقاد به پایان قریب الوقوع نظام کنونی دنیا و پدیدار شدن حکومتی در غایت خوبی، هماهنگی و عدالت در جهان؛ بر تاریخ، سنت، پدیده شناسی، فلسفه و روان‌شناسی مبتنی است و علاوه بر این که دانشمندان الاهیاتی، آن را مورد مطالعه قرار می‌دهند؛ مورد بررسی دانشمندان علوم مختلفی همچون جامعه شناسی، روان‌شناسی، انسان شناسی و علوم سیاسی قرار گرفته است؛ چرا که مهمترین شاخصههای هزارهگرایان، ابتدائاً نارضایتی از وضع موجود است و سپس اعتقاد به وقوع دورهای از جهان که عدالت، صلح و رفاه در آن فراگیر می شود.
گرچه ریشه این اصطلاح به قبل از دوران باستان بر میگردد؛ رشد و توسعه این مفهوم در بستر جهان مسیحیت شکل گرفته است و به حکومت هزار ساله ـ ملکوت ـ خداوند بر زمین اشاره دارد.
به طورکلی تحلیلها و گونه شناسیها نسبت به هزارهگرایی در دو رویکرد «سکولار» و «معنوی» قابل بررسی است که در برخی موارد، به رغم تفاوت در رویکرد، مشابه هستند. این تشابه، گویای این واقعیت است که نوع موعود مورد اعتقاد، بر چگونگی جنبشهای هزارهگرا تاثیر بهسزایی گذاشته است.غفلت از ریشههای ایمانی در تحلیلها باعث انحراف و دوری از نتیجه های صحیح خواهد شد.
)