بررسی و نقد شاخصه های تاویل گرایی در جریان های انحرافی مهدویت

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

چکیده

بهره­گیری از «تأویل»، از بارزترین شگردهای جریان­های انحرافی در موضوع مهدویت است؛ چراکه تأویل راه سوء استفاده از نصوص دینی را به منظور توجیه عقاید فرقه­ای برای آنان می­گشاید؛ به نحوی که می­توانند خود را برای دین­باوران تزیین کنند و مشروعیت خویش را به دیگران بنمایانند. شناخت ویژگی­ها و شاخصه­های تأویل در فرقه­های انحرافی مهدویت، زمینه فعالیت آنان را از بین خواهد برد و آسیب­های این فرقه­ها را کاهش خواهد داد. ازاین­رو، این پژوهش با روش توصیفی ـ تحلیلی، به شاخصه­ها و ویژگی­های تأویلات فرقه ­های انحرافی مهدویت می­پردازد. برخی از ویژگی­ها، مانند به‌کارگیری نصوص متشابه و ضعیف مربوط به نصوص تأویل شده است و برخی دیگر، ویژگی­های روشی تأویل، نظیر جعل و تحریف در فرقه­ها است. در دسته دیگر ویژگی­های عملکردی تأویل­گر، مانند ذوق­گرایی، ضدیت با نهاد روحانیت و طرح ادعاهای تدریجی در قالب تأویل، مورد اشاره قرار می­گیرد و در نهایت شاخصه ­های تبلیغاتی تأویل، مانند فضاسازی ایام ظهور برشمرده می­شود.

کلیدواژه‌ها